Stwarzając zwierzęta i całą naturę, Pan Bóg ustanowił człowieka panem nad całym stworzeniem. Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi. (Rdz 1, 28). To panowanie nie oznacza jednak władzy absolutnej, ale związane jest z odpowiedzialnością za stworzenie i troską o nie. Tak jak Bóg kocha wszystkie swoje stworzenia, troszczy się o wszystkie, nawet o wróble, tak człowiek powinien być ich opiekunem i obrońcą.: Pan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał (Rdz 2, 15). Nie mamy prawa sobie z nimi (zwierzętami) dowolnie poczynać (…) degradacja żywych istot zamienionych w towar, wydaje mi się sprzeczna ze stosunkiem człowieka do zwierzęcia, jaki przewija się w Biblii – upomina Benedykt XVI.
Wyjątkowym miłośnikiem przyrody i świata stworzonego był św. Franciszek z Asyżu, który zwierzęta, rośliny, słońce, wodę, gwiazdy nazywał swoimi braćmi i siostrami. Legendarne stały się już dziś opowieści o kazaniach, które mówił do… ptaków.
Kochamy zwierzęta, ale... z drugiej strony nie jest dobrze, kiedy w naszym sposobie traktowania ich nie zachowujemy umiaru także poprzez zbytnie przywiązywanie się do zwierzęcia kosztem relacji z innymi ludźmi. W imię często dyskutowanych dzisiaj „praw zwierząt” zdajemy się też coraz bardziej zacierać różnice między wartością życia człowieka a zwierzęcia (humanizacja zwierząt i dehumanizacja człowieka), traktując na równi jedno i drugie życie, zapominając, że to sam Bóg dał nam godność o wiele większą niż jakiemukolwiek zwierzęciu. I mimo często powtarzanego zdania, że niejeden człowiek zachowuje się gorzej od zwierząt, ta godność pozostaje w nim nadal, ponieważ wynika ona z tego, że został stworzony na obraz i podobieństwo Boga, czego nie można powiedzieć o zwierzętach. Miłość św. Franciszka do zwierząt i całej przyrody wynikała przede wszystkim z miłości do Boga, którego wspaniałą wszechmoc chwalił w Jego stworzeniach.
Katechizm Kościoła Katolickiego wyjaśnia kwestię zwierząt tak: Jest uprawnione wykorzystywanie zwierząt jako pokarmu i do wytwarzania odzieży. Można je oswajać, by towarzyszyły człowiekowi w jego pracach i rozrywkach. Doświadczenia medyczne i naukowe na zwierzętach są praktykami moralnie dopuszczalnymi, byle tylko mieściły się w rozsądnych granicach i przyczyniały się do leczenia i ratowania życia ludzkiego. Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie. Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom (KKK 2417-2418).
Zdjęcia wykonane w zoo we Wrocławiu i w Poznaniu.
Autor: Dorota Porzucek
Fot. VICONA / CC BY-NC-ND 4.0
